OsoToriOso is a mobile heritage project that takes place in Paramaribo and Amsterdam. The focus is on the traditional wooden folk houses of Suriname – built by local carpenters and inhabited for generations – and the stories hidden in their walls. Reconstruction, craftsmanship, imagination and stories come together. OsoToriOso is a project of UBS (Stichting Under the Blue Surface) in collaboration with SAO (Stichting Arbeidsmobilisatie en Ontwikkeling), cultural association NAKS and SJTS (School for young Talent Suriname).
OsoToriOso is een mobiele erfgoedproject dat plaatsvindt in Paramaribo en Amsterdam. Centraal staan de traditionele houten volkswoningen van Suriname – gebouwd door lokale timmerlieden en generaties lang bewoond – én de verhalen die in hun muren schuilgaan. Reconstructie, ambacht, verbeelding en verhalen komen samen. OsoToriOso is een project van UBS (Stichting Under the Blue Surface) in samenwerking met SAO (Stichting Arbeidsmobilisatie en Ontwikkeling) culturele vereniging NAKS en SJTS (School voor jong Talent Suriname). https://underthebluesurface.nl/osotorioso/
Zowel de (oud) bewoners en bouwers van de huizen als de huizen zelf staan aan de basis van OsoToriOso. Wat kan een fysiek huis, dat gebouwd erfgoed is, ons vertellen over de mensen die haar bouwden en bewoonden. Wat kunnen mensen vertellen over het huis waar ze in woonden en wat dat huis betekent heeft. Eerst bij (oud)bewoners in Nederland en later in Suriname werden verhalen verzameld en opgenomen in interviews en workshops.
Both the (former) residents and builders of the houses and the houses themselves are at the basis of OsoToriOso. What can a physical house, which is built-heritage, tell us about the people who built and lived in it? What can people tell about the house they lived in and what that house meant. Stories were collected and recorded in interviews and workshops, first from (former) residents in the Netherlands and later in Suriname.
UBS bouwde in Suriname samen met cursisten van Stichting Arbeidsmobilisatie en Ontwikkeling SAO een verkleinde versie van een oud bestaand huis, het moederhuis, exact na, maar dan op wielen. Het was zowel een onderzoek naar bouwwijze, ambacht, techniek, als een leertraject voor de cursisten van de bouw en machinale houtbewerking afdelingen. Een reizend huis als tastbare drager van een levend archief.
In Suriname, UBS, together with students from the Stichting Arbeidsmobilisatie en Ontwikkeling SAO, built a scaled-down version of an old existing house, the mother house, exactly, but on wheels. It was both a study of construction methods, craftsmanship, technology, and a learning trajectory for students from the construction and mechanical woodworking departments. A traveling house as a tangible carrier of a living archive.
Het huisje op reis langs de oude historische panden in de binnenstad, waar we in gesprek gingen met ouderen, passanten, marktkooplui etc. over oude volkswoningen en het belang ervan.
The house on a journey along the old historical buildings in the city center, where we talked to the elderly, passers-by, market vendors, etc. about old public housing and its importance.
Al deze verhalen dienden als basis voor de voorstelling met NAKS samen gemaakt en op locatie naast een oud huis gespeeld op een erf aan de Mahonylaan en in de Anton de Komstraat.
All these stories served as the basis for the performance made together with NAKS and performed on location next to an old house on a yard on the Mahonylaan and in the Anton de Komstraat.
Aan de leerlingen van SJTS werden workshops gegeven die hun liet kennismaken met de geschiedenis van deze huizen, de bouwers en bewoners, en werd door de kinderen audio materiaal gemaakt dat werd gebruikt in de voorstellingen.
The students of SJTS were given workshops that introduced them to the history of these houses, the builders and residents, and the children made audio material that was used in the performances.
Het project kent een vervolg in Nederland waarin we zowel performatieve lezingen en/of workshops geven aan belangstellenden zowel bij Stadsherstel (juli 2025) en bij Rightaboutnow (juni 2025) als aan Surinaamse verenigingen zoals Suriname Kalender (sept) en vereniging Ons Suriname (2026). In Suriname staat het gebouwde huisje als tastbaar archief bij het SAO, en wordt de voorstelling waarschijnlijk in reprise genomen rondom de onafhankelijkheid. De bouwtekeningen van het moederhuis, gemaakt tijdens het project, en alle opgenomen interviews vormen een archief die toegankelijk zal blijven in Nederland en Suriname.
The project will continue in the Netherlands, where we will give performative lectures and/or workshops to interested parties at Stadsherstel (July 2025) and Rightaboutnow (June 2025) as well as to Surinamese associations such as Suriname Kalender (Sept) and the Ons Suriname association (2026). In Suriname, the built house will be a tangible archive at the SAO, and the performance will probably be reprised around independence. The construction drawings of the mother house, made during the project, and all recorded interviews form an archive that will remain accessible in the Netherlands and Suriname.
